Autor: Grzegorz Ufnal
Ostatnie lata pokazały, że mariaże gitary z cyfrową elektroniką nie do końca znajdują akceptację wśród muzyków. Laboratoryjny dźwięk efektów cyfrowych, pomimo o niebo lepszych parametrów, ciągle pozbawiony jest charakterystycznego dla analogów „ciepła”.
Przygotowaliśmy zestawienie urządzeń opóźniających, w których tor dźwiękowy jest całkowicie analogowy, w tym również serce urządzenia, czyli linia opóźniająca. Zbudowanie cyfrowej linii opóźniającej dziś jest sprawą bardzo prostą. Dostępna jest cała masa przetworników A/D i D/A działających z 24-bitową rozdzielczością, do tego odpowiednia pamięć, parę wzmacniaczy operacyjnych i urządzenie gotowe. W skrócie mówiąc – działa to tak, że przetworzony na postać cyfrową sygnał jest buforowany w pamięci cyfrowej i po zadanym czasie opóźnienia z tej pamięci odczytany ponownie, przetworzony na sygnał analogowy i domiksowany do sygnału pierwotnego. Analogowa linia nie posiada przetwornika A/D i pamięci. Opóźnienie odbywa się w sposób ciągły za pomocą przesuwników fazowych opóźniających sygnał o bardzo krótki czas rzędu do kilku milisekund. Dopiero szeregowe ich stosowanie pozwala uzyskiwać użyteczny dla gitarzystów „delay time”. Bardzo trudne jest uzyskanie dłuższych czasów. 1 sekunda to już prawdziwy rekord!
W cyfrze 1 sekunda to drobiazg, bo buforować sygnał w pamięci możemy teoretycznie dowolnie długo. Kolejny problem przy budowie analogowego delaya dziś to malejąca dostępność chipów linii opóźniających. Wiele z nich nie jest już produkowanych. Co innego z mikroprocesorami – produkowane są masowo na potrzeby komputerów i dostępne są za grosze.
Zanim pojawiły się analogowe przesuwniki fazowe, opóźnienia realizowano w sposób mechaniczny. Dźwięk nagrywany był na taśmie magnetofonowej przy pomocy głowicy nagrywającej, a odtwarzany przy pomocy głowicy odtwarzającej oddalonej na odpowiednią odległość. Wypadkowa tej odległości między głowicami oraz prędkości przesuwu taśmy to delay time. Genialnie proste!
Przygotowanie tego zestawienia okazało się sporym wyzwaniem, gdyż na rynku oferta prawdziwie analogowych delayów, a nie tych udających analogi, jest relatywnie skąpa. Do naszego zestawienia trafiły:
– BBE Two Timer Analog Delay
– MXR Carbon Copy
– Ibanez AD-9
– Maxon AD-9
– Moog Moogerfooger MF 104z
– Fulltone Tube Tape Echo
– Behringer VM1 Vintage Time Machine – Delay/Echo/Chorus/Vibrato
– Electro-Harmonix Deluxe Memory Man Analog Delay/Chorus/Vibrato
BBE Two Timer Analog Delay
Delay Time: 0-330 ms
Wzmocnienie: 0 dB
Wymiary: 12 × 9,4 × 4,5 [cm]
Waga: 820 g
Wejścia/wyjścia: 1x in, 1x out
Przełączniki: time1/time2, on/off (true bypass)
Gałki: time1, time2, repeat, mix
Zasilanie: bateria 9 V, zasilacz
Cena: 156 EURO
Producent: BBE Sound – www.bbesound.com
Dostarczył: Prywatny użytkownik
Wrażenia:
Bardzo dobra jakość produkowanego dźwięku. Sygnał opóźniony posiada dosyć neutralne brzmienie. Przydatna możliwość nastawiania dwóch przełączanych czasów opóźnienia. Krótki delay time, brak wyjścia dry out.
MXR Carbon Copy
Delay Time: 20-600 ms
Wzmocnienie: 0 dB
Sygnał wejściowy: 12 dB
Wymiary: 12 × 7 × 3 [cm]
Waga: 550 g
Gałki: Regen, Delay, Mix
Wejścia/wyjścia: 1x in, 1x out
Przełączniki: Mode, On/True Bypass
Zasilanie: Bateria 9 V, zasilacz
Cena: 169 EURO
Producent: Dunlop – www.jimdunlop.com
Dostarczył: Warwick Music Equipment Trading (Warszawa) Sp. z o.o. – www.warwick.pl
Wrażenia:
Carbon w relacji jakość/cena okazał się naszym zdecydowanym faworytem w zestawieniu. Dźwiękowo zaprezentował się nie gorzej od droższej konkurencji. Posiada bardzo dobry zakres delay time, niskie szumy i brak zniekształceń w dźwięku powtórzonym. Ideałem byłoby, gdyby posiadał wyjście dry out.
Ibanez AD-9
Delay Time: 20-300 ms
Wzmocnienie: 0 dB
Sygnał wejściowy: 5 dB
Wymiary: 12 × 6,5 × 3,5 [cm]
Waga: 780 g
Gałki: Delay Time, Repeat, Delay Level
Wejścia/wyjścia: 1x in, 1x out, 1x dry out
Przełączniki: On/Bypass
Zasilanie: Bateria 9 V, zasilacz
Cena: 187 EURO
Producent: Ibanez – www.ibanez.com
Dostarczył: Interton – www.interton.com.pl
Wrażenia:
Piękny klasycznie analogowy dźwięk, jakościowo w ścisłej czołówce, choć posiada nieco więcej ziarna od bliźniaczego Maxona. Niestety, Ibanez posiada najkrótszy możliwy delay time w całym zestawieniu. Brak true bypassu jest również minusem.
Maxon AD-9 Pro
Delay Time: 20-450 mSec
Sygnał wejściowy: 12 dB
Gałki: Delay Time, Feedback, Delay Level
Przełączniki: Dual/Single, On/True Bypass
Wejścia/wyjścia: 1x in, 1x out, 1x dry out
Wymiary: 12 × 6,5 × 3,5 [cm]
Waga: 800 g (włącznie z baterią)
Zasilanie: bateria 9 V, zasilacz
Cena: 235 EURO
Producent: Maxon – www.maxonfx.com
Dostarczył: Prywatny użytkownik
Wrażenia:
Dźwiękowa rewelacja. Sygnał opóźniony o ciepłym analogowym charakterze z charakterystyczną kompresją, nieco ciemniejszy w stosunku do sygnału pierwotnego. Maxon produkuje również AD-9 w wersji Reissue opartą o nieprodukowany już chip Panasonic MN3205 BBD oraz MN3101, który montowany był w późnych latach 70. w efektach Boss, Ibanez, Maxon oraz Electro-Harmonix. To prawdziwy biały kruk. Czas opóźnienia do 300 ms. Przydałby się delay time na poziomie 600 ms.
Moog Moogerfooger MF 104
Delay Time: 50-500 mSec w pozycji short, do 1000 ms w pozycji long
Wzmocnienie: 0 dB
Sygnał wejściowy: 12 dB
Przełączniki: Bypass, Short-Long, Inernal Loop-External Loop
Gałki: Delay Time, Feedback, Drive, Loop Gain, Mix, Output Level
Wejścia/wyjścia: Audio In, Mix Out, Delay Out, Time, Mix, Feedback, Loop In, Loop Out, +9 V Power Input
Wymiary: 23 × 15 × 6 [cm]
Waga: 1,36 kg
Cena: 669 EURO
Producent: Moog Music – www.moogmusic.com
Dostarczył: MusicToolz – www.musictoolz.pl
Wrażenia:
Moog, dzięki sporej ilości wejść i wyjść, posiada najbardziej zaawansowane możliwości operowania sygnałem opóźnionym. Moog oferuje także najdłuższy pośród chipowych efektów delay time – aż do 1 sekundy! Duże możliwości konfigurowania z innymi Moogerfoogerami pozwalają na kreowanie świetnych brzmień. Piękny unikatowy wygląd – charakterystyczny dla urządzeń z manufaktury Roberta Mooga. Subiektywnie – w naszym odczuciu dźwięk powtórzony ma ciemną barwę i dużą kompresję. Bardzo analogowy!
Fulltone Tube Tape Echo
Delay Time: 20-650 ms, 40-1300 ms
Wzmocnienie: regulowane do +15 dB
Sygnał wejściowy: ze względu na lampowy tor sygnału urządzenie jest w stanie obsłużyć znacznie wyższe sygnały wejściowe
Przełączniki: Bypass, Stereo mode 1-2-3 , Hi-Speed, Lo-Speed
Gałki: Guitar Volume, Echo Volume, Echo Repeats, Record Level, Echo Tone
Wejścia/wyjścia: Input, Main Output, Output 2, Playback & Echo Off
Wymiary: 28 × 21 × 15 [cm]
Waga: 7,25 kg
Zasilanie: sieciowe 220V
Cena: 1299 EURO
Producent: Fulltone – www.fulltone.com
Dostarczył: Musictoolz – www.musictoolz.pl
Wrażenia:
Klasa sama w sobie. Kultowe już dzisiaj taśmowe echo produkowane w oparciu o legendarnego echoplexa. Linia opóźniająca zbudowana w oparciu o dwie głowice, taśmę magnetofonową oraz silnik. Układ elektryczny jest całkowicie lampowy (dwie lampy 12AX7, jedna 12AU7). Dzięki ustabilizowanym obrotom silnika zafałszowania dźwięku powtórzonego wynikające z nierównomiernego przesuwu taśmy zostały zminimalizowane. Bez dwóch zdań jest to wspaniałe urządzenie! Przy okazji posiada wysoką, zaporową cenę.
Behringer VM1 Vintage Time Machine – Delay/Echo/Chorus/Vibrato
Delay Time: Maks. 550 ms
Wzmocnienie: 0 dB
Sygnał wejściowy: 5 dB
Przełączniki: 20 × 17 × 6 [cm]
Gałki: 1,07 kg
Wejścia/wyjścia: Level, Mix, Feedback, Delay, Chorus/Vibrato
Wymiary: 1x In, 1x Out (Effect Out), 1x Dry Out (Direct Out)
Waga: Power, Chorus/Vibrato, Bypass
Zasilanie: bateria 9 V, zasilacz
Cena: 69 EURO
Producent: Behringer – www.behringer.com
Dostarczył: Prywatny użytkownik
Wrażenia:
Dźwięk powtórzony jest nieco „zamulony”, zauważalne są szumy. Cena jest jednak rewelacyjnie niska w stosunku do oferowanych możliwości. Jeżeli nie stać nas na oryginalnego Memory Mana, VM1 z powodzeniem go zastąpi.
Electro-Harmonix Deluxe Memory Man Analog Delay/Chorus/Vibrato
Delay Time: maks. 550 ms
Wzmocnienie: 0 dB
Sygnał wejściowy: 12 dB
Przełączniki: 20 × 16,5 × 6 [cm]
Gałki: 1,17 kg
Wejścia/wyjścia: Level, Blend, Feedback, Delay, Chorus/Vibrato
Wymiary: 1x In, 1x Out (Effect Out), 1x Dry Out (Direct Out)
Waga: Power, Chorus/Vibrato, True Bypass
Zasilanie: zasilacz 24 V
Cena: 255 EURO
Producent: Electro-Harmonix – www.exh.com
Dostarczył: Kisielewski s.c. – www.kisielewski.com.pl
Wrażenia:
Podobnie jak taśmowe echo Fulltone’a jest to kawałek gitarowej historii zamknięty w małej obudowie. Wspaniałej jakości oryginalne i klasyczne brzmienia. To chyba najbardziej popularny i lubiany przez gitarzystów analogowy delay. Chyba nie posiada wad.
PODSUMOWANIE
Nasz faworyt:
Wybór wahał się pomiędzy Electro-Harmonix Deluxe Memory Man i MXR Carbon Copy. Zadecydowała o połowę niższa cena tego drugiego.
Ciekawa propozycja niskobudżetowa:
Behringer VM-1 – niska cena i spore możliwości.
Absolutnie poza konkurencją:
Fulltone Tube Tape Echo – prawdziwy Rolls Royce wśród delayów, oprócz wrażeń dźwiękowych oferuje również niezapomniane wrażenia wizualne: rozgrzane lampy, taśma magnetofonowa biega dookoła i trochę poskrzypuje. Po prostu cudo!
Artykuł ukazał się w Magazynie Muzyków TopGuitar nr wrzesień/październik 2009.
