Transpozycja to niezwykle przydatna czynność, która uratować może nie jeden występ i uchronić nas przed kompromitacją. Tonacja utworu nie zawsze jest dopasowana do wykonującego go instrumentu, czy głosu.
Transpozycję stosujemy w kilku przypadkach. Przede wszystkim, gdy rozpiętość skali utworu jest nieodpowiednia albo nieosiągalna dla wokalisty. To sytuacja najpowszechniejsza, bo każdy garażowy zespół prawdopodobnie doświadczył tego problemu. Poza tym jeśli w zespole bardziej klasycznym, następuje zmiana instrumentów dętych/dmuchanych o innym stroju, albo wreszcie oryginalna tonacja utworu jest zbyt trudna dla niezbyt jeszcze doświadczonego instrumentalisty.
Co to jest transpozycja?
Dodatkowo można napisać, jak podaje Wikipedia „Transpozycji dokonuje się zwykle w celu dostosowania utworu do możliwości wykonawczych konkretnego instrumentu, przy wykonywaniu utworu na innym instrumencie niż przewidziane zostało to przez kompozytora.”
Jak zmienić tonację dowolnego utworu?
Transpozycja chromatyczna przenosi jedną lub więcej nut w górę lub w dół w odstępach półtonów, ale oczywiście interwał może być dowolny, byle był taki sam dla wszystkich nut czy akordów w danym utworze.
W transpozycji diatonicznej z kolei nuty są przenoszone z uwzględnieniem tonacji. Przesuwamy każdą nutę o interwał ustalony stosunku do jakiejś skali (dowolnej, nie koniecznie diatonicznej!).
Obydwa przypadki oznaczają w praktyce przesunięcie melodii, albo harmonicznej progresji lub całego utworu muzycznego, zachowując taką samą muzyczną strukturę dźwięków.
Najłatwiej chyba mają gitarzyści, bo najprostszą metodą transpozycji w górę jest kapodaster. Jak wiadomo jest to mechaniczny zacisk barre, który sprawia, że gitarzysta może stworzyć sobie siodełko w dowolnym miejscu na podstrunnicy.
Jednym ze sposobów transpozycji jest użycie odpowiedniego klucza, który nie wymaga przepisywania nut. Wymaga natomiast umiejętności dobrego czytania nut w każdym możliwym kluczu, jeśli oczywiście chcemy wykonywać dany utwór nie z pamięci. Świetnym przykładem takiej transpozycji są nuty fortepianowe, z klucz wiolinowym dla prawej ręki i basowym dla lewej.
Proste melodia i progresje akordów można transponować „na ucho”, zakładając, oczywiście, że mamy dobry słuch.
Jak transponować akordy?
Jak transponować skale?
Narzędzia on line do zmiany tonacji utworu, chwytu/akordu
Chyba najprostszy i najłatwiejszy skrypt, pozwalający transponować akordy o dowolną odległość. Działa na wszystkich urządzeniach i ma minimalne wymagania systemowe.
http://forguitar.org/transpose-music/
Niemal to samo, ale w języku polskim:
https://muzycznelaboratorium.pl/10-zmiana-tonacji-transpozycja
Podobnie proste urządzenie. Wystarczy wpisać nazwy akordów (bez trybu, samymi literami), a dzięki okrągłym przyciskom po prawej stronie otrzymamy odpowiednią transpozycję, wraz z grafikami akordów! Niezwykle przydatna rzecz.
http://www.chordchanger.com
