Brytyjska firma Blackstar specjalizuje się co prawda w wytwarzaniu wzmacniaczy gitarowych i basowych (do tego dochodzą też efekty, a od niedawna nawet gitara), ale niedawno włączyła do swojej oferty produkt, po który sięgnąć mogą nie tylko gitarzyści i basiści. Jest nim kontroler nożny Live Logic zaprojektowany w myślą o sterowaniu oprogramowaniem, różnego typu sprzętowymi instrumentami, efektami, jak również wzmacniaczami gitarowymi. Przyjrzyjmy się bliżej temu, do czego możemy go wykorzystać.
Nie jest to oczywiście pierwszy kontroler nożny w ofercie firmy Blackstar, ale pozostałe to footswitche z różną liczbą przełączników, dedykowane do współpracy z konkretnymi wzmacniaczami. W tym przypadku mamy do czynienia z wielofunkcyjnym kontrolerem MIDI o dość dużych możliwościach programowania.
OPIS
Jako że Live Logic zaprojektowano z myślą o wykorzystywaniu go przede wszystkim jako kontroler podłogowy, urządzenie zamknięto w solidnej i wytrzymałej metalowej obudowie. Przed ślizganiem się po powierzchni chronią go gumowe podkładki. Kontroler jest wyposażony w 6 równie solidnych przełączników nożnych, a z każdym z nich powiązana jest dedykowana dioda LED. Na „panelu” znajdziemy ponadto 3-cyfrowy wyświetlacz LED. Kontroler jest bardzo poręczny, a wspomniane przełączniki umieszczone są wystarczająco daleko od siebie abyśmy przypadkowo nie wcisnęli sąsiadującego z tym, którego chcemy użyć. Wymiary Live Logic to 395 × 70 × 35, a ciężar urządzenia wynosi 1.2 kg.
Ciekawie prezentuje się tylna ścianka, na której znajdziemy m.in. standardowe 5-pinowe wejście i wyjście MIDI, port USB typu B oraz dwa wejścia dla zewnętrznych pedałów ekspresji. Poza nimi ulokowano tam przełącznik trybu pracy, gniazdo dla zewnętrznego zasilacza oraz włącznik. Jak widać z tego opisu, Live Logic może komunikować się jednocześnie z różnymi urządzeniami, a także daje możliwość podłączenia dodatkowych kontrolerów.
Jeśli chodzi o zasilanie to mamy do wyboru trzy możliwości – USB (pobierane z komputera), zewnętrzny zasilacz 9V (nie ma w komplecie, producent rekomenduje opcjonalny PSU-500) lub… baterię 9V. Ta ostatnia opcja oznacza, że kontroler może pracować w dowolnym miejscu, nawet w plenerze.
Live Logic oferuje dwa tryby pracy – PATCH i CUSTOM. Pierwszy z nich umożliwia wybór i przełączanie programów Patch (np. presetów w instrumencie czy wzmacniaczu), przy czym służą do tego cztery przełączniki, a dwa pozostałe dedykowane są przełączaniu banków. W ten sposób możemy uzyskać dostęp do 128 presetów (32 banki × 4). W drugim trybie możemy natomiast dowolnie zaprogramować kontrolery i sterować przy ich pomocy konkretnymi funkcjami i parametrami zewnętrznych instrumentów i urządzeń oraz programów.
MOŻLIWOŚCI PROGRAMOWANIA
Programowanie odbywa się z poziomu dedykowanego edytora Live Logic MIDI Control (oferowany w wersji dla komputerów PC i Mac), który jest dostępny jako plik wykonywalny co oznacza że nie musimy go instalować tylko od razu uruchomić. Aplikacja charakteryzuje się przejrzystym interfejsem graficznym i jest bardzo łatwa w obsłudze.
Program pozwala zaprogramować w trybie CUSTOM nie tylko każdy z przełączników nożnych, ale także dwa zewnętrzne pedały ekspresji podłączone do Live Logic. W przypadku sześciu przełączników nożnych, do każdego z nich przypisać możemy komunikaty Program Change, Control Change, Note lub Clock, natomiast dla zewnętrznych kontrolerów dostępne są tylko komunikaty CC. Niezależnie od typu komunikatu, programując dowolny kontroler możemy określić kanał MIDI, na którym będzie on pracował. Możemy wybrać dowolny z szesnastu lub sięgnąć po ustawienie OMNI.
Dla komunikatów Program Change określić możemy numer programu, natomiast w przypadku Control Change wybrać można nie tylko numer komunikatu, ale także określić jego wartość przy wciśniętym i zwolnionym przycisku (dla pedałów ekspresji będą to granice zakresu ich pracy). Kolejna opcja – Note – daje możliwość wykorzystywania przełączników Live Logic do wyzwalania dźwięków. Określić możemy wysokość dźwięku (zakres 11 oktaw), a także wartości komunikatu w stanach ON i OFF (tak jak w przypadku CC). Ostatni tryb – Clock – oferuje dwie opcje: Internal i External. W pierwszym przypadku Live Logic może przejąć kontrolę nad zegarem taktującym podłączonych urządzeń i programów, a przycisk do którego przypiszemy ten komunikat pozwala nabijać tempo (TAP TEMPO). Jeśli wybierzemy z kolei opcję External to kontroler odbiera informacje z zewnątrz, a wartość tempa jest widoczna na wyświetlaczu LED.
Jeśli zdecydujemy się przypisać do któregoś kontrolera komunikat CC lub Note, możemy wybrać czy ma on pracować w trybie MOMENTARY czy TOGGLE. W pierwszym przypadku zmiana będzie chwilowa (komunikat MIDI jest wysyłany tylko w momencie wciśnięcia przycisku), natomiast w drugim trwa aż do ponownego użycia danego kontrolera.
Jako że całe programowanie przeniesiono na aplikację komputerową, po dokonaniu wszystkich ustawień należy przesłać je do Live Logic. Co więcej, jednorazowe programowanie powtarzane przy każdej okazji mijałoby się z celem, w związku z tym mamy możliwość zapisania na dysku komputera całych profili czyli swoistych „map” kontrolerów. Profilowi takiemu możemy nadać odpowiednią nazwę, podobnie jak wszystkim ośmiu kontrolerom. Dzięki temu możemy przygotować sobie gotowe mapy na różne okazje – czy to do studia czy na scenę – i następnie wywoływać je i przesyłać do Live Logic jeśli zajdzie taka potrzeba.
Edytor pozwala też uniezależnić od siebie tryby PATCH i CUSTOM, gdyż także dla pierwszego z nich (tak jak dla poszczególnych kontrolerów w drugim) możemy określić wykorzystywany przez niego kanał MIDI. Oznacza to że Live Logic może pracować na różnych kanałach w zależności od aktywnego trybu. Dodam jeszcze tylko, że dla trybu PATCH możemy wybrać tryb wyświetlania danych (0-127 lub 1-128).
To by było na tyle jeśli chodzi o ogólne informacje dotyczące kontrolera MIDI firmy Blackstar. Pora zatem przyjrzeć się konkretniej różnym scenariuszom, w których możemy go wykorzystywać.
W PRAKTYCE
Opracowując ten kontroler Brytyjczycy połączyli siły z firmą Ableton, dzięki czemu Live Logic oferuje oficjalnie integrację z programem Live. Jeśli nim nie dysponujemy to żaden problem, gdyż w komplecie z urządzeniem otrzymujemy licencję Live 10 Lite. O tym na czym polega ta integracja możemy przekonać się wykorzystując kontroler w specjalnym trybie ABLETON. Jako że urządzenie jest oficjalnie wspierane przez Live, zostanie ono rozpoznane po podłączeniu i otwarciu programu. Jeśli zdarzyłoby się że nie stanie się to automatycznie, będzie trzeba ręcznie wybrać Live Logic oraz porty MIDI z listy w ustawieniach programu. Dzięki specjalnemu skryptowi, w tym dedykowanym trybie Live Logic w połączeniu z programem Live stają się hybrydowym looperem sterowanym stopą. W jaki sposób? Otóż każdy z przełączników nożnych jest w tym przypadku powiązany z konkretną ścieżką, a wciśnięcie któregoś przełącznika uruchamia nagrywanie klipu w powiązanym w nim śladzie – audio lub MIDI. Kolejne wciśnięcie przełącznika zatrzymuje nagrywanie tego klipu i automatycznie „uzbrajany” jest następna ścieżka. Przygotowany skrypt pozwala także na szybkie kasowanie nagranego klipu (czyli zarejestrowanej w nim pętli). Jeżeli w danym śladzie mamy już zajęty klip to ponowne wciśnięcie powiązanego z nim przełącznika po zakończeniu nagrywania uruchamia zapis w kolejnym klipie. W trybie tym wyświetlacz Live Logic także działa inaczej gdyż widzimy na nim podgląd licznika.
Live Logic może współpracować w trybie CUSTOM także z innymi programami DAW, ale nie ma w ich przypadku mowy o jakimś specjalnym trybie czy automatycznej integracji. Możemy jednak po prostu powiązać przełączniki z konkretnymi funkcjami i parametrami wykorzystując do tego np. funkcję MIDI Learn (wcześniej musimy je jednak zaprogramować w edytorze tak aby wysyłały określony typ komunikatów MIDI i w zależności od potrzeb pracowały w trybie MOMENTARY lub TOGGLE). Podobnie wygląda to w przypadku instrumentów wirtualnych czy innych muzycznych aplikacji działających jako wtyczki lub w trybie stand alone. To do czego użyjemy kontrolera zależy tak naprawdę tylko od naszej inwencji.
Zostając jeszcze w temacie oprogramowania poświęćmy trochę czasu aplikacjom typowo gitarowym. Jeśli używamy np. takich programów jak AmpliTube, Guitar Rig czy Helix Native to przy pomocy Live Logic będziemy mogli zarówno przełączać presety (tryb PATCH), jak również sterować wirtualnym pedalboardem dzięki odpowiednio zaprogramowanym kontrolerem. Możemy np. używać poszczególnych przycisków (ustawionych w tryb TOGGLE) do włączania i wyłączania konkretnych bloków efektowych w łańcuchu sygnałowym wewnątrz tych programów. Z kolei przy pomocy pedału ekspresji podłączonego do któregoś z wejść możemy sterować efektem wah czy inną funkcją wymagającą płynnej zmiany wartości.
Live Logic podłączony do komputera kablem USB może służyć nie tylko jako sprzętowy kontroler MIDI dla oprogramowania (MIDI-over-USB), ale również jako interfejs pośredniczący w przesyłaniu informacji. Dzięki temu, że mamy tu do dyspozycji tradycyjne wejście MIDI, możemy podpiąć do urządzenia klawiaturę sterującą lub inny kontroler MIDI, a wysyłane przez nie komunikaty będą przekazywane do komputera i otwartej w nim aplikacji. Transmisja możliwa jest także w drugą stronę, czyli z komputera po USB do Live Logic i dalej do instrumentu podpiętego do wyjścia MIDI. To jeszcze nie wszystko, gdyż z poziomu edytora Live Logic MIDI Control możemy aktywować funkcję MIDI THRU. W tym przypadku komunikaty podawane na wejście MIDI tego podłogowego kontrolera są przekazywane na wyjście co dodatkowo zwiększa możliwości konfiguracji naszego setupu.
Z gniazd MIDI możemy korzystać nie tylko podczas współpracy z komputerem, ale przede wszystkim bez niego. Dzięki możliwości zasilania baterią lub wykorzystując opcjonalny zasilacz, nie jesteśmy skazani na środowisko komputerowe, choć oczywiście tylko tam możemy zaprogramować kontrolery. Jeśli już jednak do zrobimy i prześlemy ustawienia do Live Logic, możemy używać go w naszym stricte sprzętowym setupie w domu, sali prób, studiu czy na scenie.
W trybie PATCH kontroler ten może służyć do przełączania barw w instrumencie sprzętowym obsługującym komunikaty Program Change. Podczas testu sprawdziłem to zarówno z „wiekowym” modułem dźwiękowym General MIDI jak również ze współczesnym syntezatorem analogowym i w obu przypadkach działało to bez zarzutu. Pozostając jeszcze w temacie zmiany presetów, to chociaż odgórnie dedykowany jest temu tryb PATCH, to przydatne możliwości w tym zakresie daje też tryb CUSTOM. O ile bowiem w pierwszym szybko wywołamy tylko presety znajdujące się obok siebie (1-4, 5-8, itd.) to w drugim trybie możemy przypisać do przełączników konkretne wartości komunikatów Program Change. W ten sposób możemy zaprogramować sześć przełączników do przywoływania tylu właśnie presetów – np. najczęściej używanych lub potrzebnych w danej sytuacji. Z trybu CUSTOM możemy oczywiście korzystać także – a nawet przede wszystkim – do sterowania konkretnymi parametrami.
Połączenia tradycyjnymi kablami MIDI możemy używać także ze sprzętem gitarowym, w tym chociażby ze wzmacniaczami dającymi taką możliwość. Tego typu produkty znajdziemy też oczywiście w ofercie firmy Blackstar, a są to chociażby wzmacniacze z serii Silverline oraz Series One. W ich przypadku współpraca z Live Logic polega na tym, że w trybie PATCH możemy łatwo przełączać kanały, natomiast w trybie CUSTOM możemy wygodnie sterować konkretnymi parametrami i funkcjami. Dla modeli Silverline wszystkie numery komunikatów CC przydatne podczas programowania kontrolerów w edytorze znajdziemy w instrukcji obsługi. Wzmacniacze gitarowe to oczywiście nie wszystko, gdyż jeżeli w swoim arsenale mamy jakieś efekty wyposażone w złącza MIDI, to możemy wykorzystać testowany kontroler także do sterowania nimi.
PODSUMOWANIE
Mimo niedużych rozmiarów, Live Logic oferuje całkiem duże możliwości kontroli. Ważna jest też jego uniwersalność, która oznacza w tym przypadku że sięgnąć mogą po niego nie tylko gitarzyści ale także klawiszowcy, czy wszyscy ci, którzy tworzą muzykę z wykorzystaniem komputera. Urządzenie firmy Blackstar może być wykorzystywane na różne sposoby co z pewnością jest jednym z jego plusów.
Integracja z programem Ableton Live i specjalny tryb to bardzo praktyczne rozwiązanie, które pozwala łatwo i wygodnie nagrywać pętle i ślady uruchamiając i zatrzymując zapis stopą. Brak konieczności posiłkowania się myszką czy trackpadem sprawia że cały czas mamy wolne ręce, co znacznie ułatwia tworzenie nawet złożonych, wielościeżkowych loopów z wykorzystaniem różnych instrumentów – sprzętowych czy wirtualnych.
Przydatna jest też możliwość współpracy z innymi programami DAW czy wtyczkami i kontrolowania wybranych przez nas funkcji. Dzięki temu, że przyciski Live Logic mogą wysyłać komunikaty MIDI różnego typu, można je zaprogramować zarówno by włączały/wyłączały konkretne funkcje, jak również wyzwalały dźwięki czy aktywowały określone presety.
Jak przystało na sprzęt opracowany przez firmę typowo gitarową, kontroler ten może współpracować nie tylko z instrumentami wirtualnymi, ale chociażby także z aplikacjami oferującymi emulacje wzmacniaczy i rozmaite efekty wzorowane na podłogowych „kostkach”. Live Logic pozwala wygodnie zmieniać stopą presety w takich programach czy aktywować/dezaktywować bloki efektowe na wirtualnym pedalboardzie, bez potrzeby przerywania gry i odrywania się od instrumentu.
Dostępność tradycyjnych 5-piniowych gniazd MIDI sprawia z kolei, że możemy używać kontrolera nie tylko z komputerem, ale także z zewnętrznymi urządzaniami – wzmacniaczami gitarowymi, procesorami efektów czy instrumentami klawiszowymi. Co więcej, Live Logic może też pełnić rolę interfejsu MIDI pośredniczącego w transmisji komunikatów między różnymi urządzeniami.
Jak widać, w testowanym kontrolerze firmy Blackstar drzemią naprawdę spore możliwości, a dzięki sposobowi obsługi, Live Logic oferuje wygodę i swobodę działania zarówno w studiu jak i na scenie.
PRODUCENT: www.blackstaramps.com
Dystrybutorem produktów marki Blackstar jest Sound Service.