• Newsy
    • Newsy artystyczne
    • Newsy sprzętowe
    • TopVideo
  • Artyści
    • Wywiady
    • Artykuły
    • Garaż
    • Recenzje
    • TopLegendy
  • Imprezy
    • Najbliższe imprezy
    • Kup bilety
    • Reportaże i relacje
    • Patronat TopGuitar
  • Sprzęt
    • Sprzęt na Topie
    • Testy
    • Zestawienia sprzętu
    • Zabrzmij jak…
    • Sprzęt Mistrzów
  • Porady
    • Doktor Amp
    • Doktor G
    • DIY, czyli zrób to sam
    • Jak promować zespół
    • Porady sprzętowe
    • Porady muzyczne
  • Nauka gry
    • Warsztaty
    • Chwyty gitarowe
  • TopSpecial
    • Felietony
    • TopLegendy
    • TopSpecial-Zestawienia
    • TopVintage
  • Narzędzia
    • Słownik Gitarzysty
    • Transpozycja, czyli jak zmienić tonację dowolnego utworu?
    • Tuner Do Strojenia
    • Metronom
    • Wyszukiwarka Tabulatur
    • Generator Akordów
  • Firmy
    • Marki
    • Arcade Audio
    • FX Music
    • Konsbud-Audio
    • Lauda Audio
    • Riff
    • Sound Service
    • Yamaha
    • Zibi
  • Tygodnik
    • Redakcja
TopGuitar.pl
  • Kontakt
TopGuitar.pl
  • Newsy
    • Newsy artystyczne
      Gustavo Guerra gra „Isn’t She Lovely” na Takamine P3FCN

      Gustavo Guerra gra „Isn’t She Lovely” na Takamine P3FCN

      Lari Basilio zapowiada drugą solową płytę pięknym utworem "Your Love"

      Lari Basilio zapowiada drugą solową płytę pięknym utworem "Your Love"

      Guns N' Roses dali "rozczarowujący" występ. Według fanów zawiódł przede wszystkim Axl Rose

      Guns N' Roses dali "rozczarowujący" występ. Według fanów zawiódł przede wszystkim Axl Rose

      Mark Holcomb opowiada o swojej gitarze PRS

      Mark Holcomb opowiada o swojej gitarze PRS

    • Newsy sprzętowe
      ESP Guitars planuje kolejne wydarzenie online

      ESP Guitars planuje kolejne wydarzenie online

      Wzmacniacze Line 6 Catalyst z nagrodą „Best in Show”

      Wzmacniacze Line 6 Catalyst z nagrodą „Best in Show”

      Markbass szykuje basową rewolucję…

      Markbass szykuje basową rewolucję…

      Epiphone Matt Heafy Les Paul Custom Origins Collection

      Epiphone Matt Heafy Les Paul Custom Origins Collection

    • TopVideo
      Plejada dwunastu kanapowych wymiataczy gra solówki do tego samego podkładu

      Plejada dwunastu kanapowych wymiataczy gra solówki do tego samego podkładu

      Alex S prezentuje Tech 21 PSA 2.0 (wideo)

      Alex S prezentuje Tech 21 PSA 2.0 (wideo)

      To była jedyna taka okazja - May, Iommi i Hetfield razem na scenie

      To była jedyna taka okazja - May, Iommi i Hetfield razem na scenie

      Ostatnie materiały video z Alexi Laiho

      Ostatnie materiały video z Alexi Laiho

  • Artyści
    • Wywiady
      Rafał Sarnecki: "Dla mnie zawsze cenniejsze było posiadanie własnego stałego zespołu niż zapraszanie gwiazd"

      Rafał Sarnecki: "Dla mnie zawsze cenniejsze było posiadanie własnego stałego zespołu niż zapraszanie gwiazd"

      Basista Jinjer, Jewgienij Abdukanow w poruszającym wywiadzie: "Wszystko wokół mnie zaczęło wybuchać. Znalazłem się pod ostrzałem"

      Basista Jinjer, Jewgienij Abdukanow w poruszającym wywiadzie: "Wszystko wokół mnie zaczęło wybuchać. Znalazłem się pod ostrzałem"

      Josh Klinghoffer: "Rock and roll w zasadzie się skończył, albo wkrótce się skończy"

      Josh Klinghoffer: "Rock and roll w zasadzie się skończył, albo wkrótce się skończy"

      Jan Benedek: "Czekam na sygnał od bratniej duszy". Wywiad z gitarzystą T.Love

      Jan Benedek: "Czekam na sygnał od bratniej duszy". Wywiad z gitarzystą T.Love

    • Artykuły
      Joe Bonamassa: "Prawda jest taka, że nienawidzę tego, jak gram na gitarze"

      Joe Bonamassa: "Prawda jest taka, że nienawidzę tego, jak gram na gitarze"

      Alice Cooper: "Aby przetrwać w trasie, nie można imprezować jak kiedyś, gdy miało się 23 lata"

      Alice Cooper: "Aby przetrwać w trasie, nie można imprezować jak kiedyś, gdy miało się 23 lata"

      Alice Cooper zdradza, jak wybiera gitarzystów do swojego zespołu

      Alice Cooper zdradza, jak wybiera gitarzystów do swojego zespołu

      Jeff Beck otrzymał od Steve'a Wondera 'Cause We've Ended As Lovers' w zamian za "Superstition"

      Jeff Beck otrzymał od Steve'a Wondera 'Cause We've Ended As Lovers' w zamian za "Superstition"

    • Garaż
      Folya – „W nieskończoność” (2018)

      Folya – „W nieskończoność” (2018)

      Revival – „Revival” (2019)

      Revival – „Revival” (2019)

      Garaż - Monasterium i Baṣnia

      Garaż - Monasterium i Baṣnia

      Garaż 2/2019: Here On Earth, Lady Killer

      Garaż 2/2019: Here On Earth, Lady Killer

    • Recenzje
      Jesus Chrysler Suicide "Rexpublica Lunatica" - recenzja płyty

      Jesus Chrysler Suicide "Rexpublica Lunatica" - recenzja płyty

      I Was Born Twice "Nemiza" - recenzja

      I Was Born Twice "Nemiza" - recenzja

      Bartosz "Bratek" Wójcik "The Book Of Life"

      Bartosz "Bratek" Wójcik "The Book Of Life"

      No Brothers "No Brothers II" - recenzja płyty

      No Brothers "No Brothers II" - recenzja płyty

    • TopLegendy
      Muzycy Placebo wyprzedają swoje gitary na platformie Reverb

      Muzycy Placebo wyprzedają swoje gitary na platformie Reverb

      Steve Vai wspomina jak wyglądały nagrania sceny gitarowego pojedynku w filmie "Crossroads"

      Steve Vai wspomina jak wyglądały nagrania sceny gitarowego pojedynku w filmie "Crossroads"

      Led Zeppelin - pięć utworów, pięć historii

      Led Zeppelin - pięć utworów, pięć historii

      W oczekiwaniu na Kapitana Polskę w Dzień Niepodległości

      W oczekiwaniu na Kapitana Polskę w Dzień Niepodległości

  • Imprezy
    • Najbliższe imprezy
      Został tydzień do warszawskiego koncertu Five Finger Death Punch

      Został tydzień do warszawskiego koncertu Five Finger Death Punch

      Zespół The Dead Daisies wystąpi w Krakowie już 9 lipca. Warto zobaczyć ich na żywo

      Zespół The Dead Daisies wystąpi w Krakowie już 9 lipca. Warto zobaczyć ich na żywo

      Gogol Bordello - zapowiedź koncertu w Krakowie

      Gogol Bordello - zapowiedź koncertu w Krakowie

      Scott Bradlee’s Postmodern Jukebox zagra w Krakowie

      Scott Bradlee’s Postmodern Jukebox zagra w Krakowie

    • Kup bilety
      The Australian Pink Floyd Show na Festiwalu Legend Rocka

      The Australian Pink Floyd Show na Festiwalu Legend Rocka

      Symphonica – Rock of Poland, czyli „Wolność, kocham i rozumiem”

      Symphonica – Rock of Poland, czyli „Wolność, kocham i rozumiem”

      Billy Idol w Dolinie Charlotty! Bilety już w sprzedaży

      Billy Idol w Dolinie Charlotty! Bilety już w sprzedaży

      Klasz Ov The Sejtans XIII

      Klasz Ov The Sejtans XIII

    • Reportaże i relacje
      Fotorelacja z krakowskiego koncertu Gogol Bordello

      Fotorelacja z krakowskiego koncertu Gogol Bordello

      Scorpions ponownie zatrzęśli krakowską Tauron Areną!

      Scorpions ponownie zatrzęśli krakowską Tauron Areną!

      TOOL wystąpił w Krakowie

      TOOL wystąpił w Krakowie

      Trochę metalowych zdjęć - fotorelacja z koncertów Hate, Thy Disease i Virgin Snatch

      Trochę metalowych zdjęć - fotorelacja z koncertów Hate, Thy Disease i Virgin Snatch

    • Patronat TopGuitar
      Gruziński countrowiec Shota Adamashvili zagra w Mechelinkach koło Gdyni

      Gruziński countrowiec Shota Adamashvili zagra w Mechelinkach koło Gdyni

      Warsztaty muzyczne i wiele innych atrakcji - zapraszamy na Soundela Festival

      Warsztaty muzyczne i wiele innych atrakcji - zapraszamy na Soundela Festival

      Przykładowy plan dnia na 1 maja dla uczestników Gitarowego Rekordu Świata we Wrocławiu

      Przykładowy plan dnia na 1 maja dla uczestników Gitarowego Rekordu Świata we Wrocławiu

      I Ogólnopolski Konkurs CZARY GITARY (relacja), 22-23.04.2022, Świdwin

      I Ogólnopolski Konkurs CZARY GITARY (relacja), 22-23.04.2022, Świdwin

  • Sprzęt
    • Sprzęt na Topie
      Electro-Harmonix 1440 Stereo Looper - pomoże przetrwać pandemię

      Electro-Harmonix 1440 Stereo Looper - pomoże przetrwać pandemię

      Test: KHDK No. 1 Overdrive & No. 2 Clean Boost  z wyróżnieniem „Sprzęt na Topie”

      Test: KHDK No. 1 Overdrive & No. 2 Clean Boost z wyróżnieniem „Sprzęt na Topie”

      Test: Mooer Little Monster AC z wyróżnieniem „Sprzęt na Topie”

      Test: Mooer Little Monster AC z wyróżnieniem „Sprzęt na Topie”

      Test: DV Mark DVC Guitar Friend 12

      Test: DV Mark DVC Guitar Friend 12

    • Testy
      Arrow ST 211 Snow White oraz Arrow LP 22 - gitary na dobry początek

      Arrow ST 211 Snow White oraz Arrow LP 22 - gitary na dobry początek

      Blackstar St. James 50 EL34 + kolumna 212 - test

      Blackstar St. James 50 EL34 + kolumna 212 - test

      Arrow Louisiana 4 - test gitary basowej

      Arrow Louisiana 4 - test gitary basowej

      Markbass Nano Mark II - test

      Markbass Nano Mark II - test

    • Zestawienia sprzętu
      Efekty T-Rex - przypominamy o czterech świetnych kostkach

      Efekty T-Rex - przypominamy o czterech świetnych kostkach

      Bestsellery Rock’N’Rolla: Zestawienie z marca 2019

      Bestsellery Rock’N’Rolla: Zestawienie z marca 2019

      Bestsellery Rock’N’Rolla: zestawienie z lutego 2019

      Bestsellery Rock’N’Rolla: zestawienie z lutego 2019

      Bestsellery Rock’N’Rolla: zestawienie ze stycznia 2019

      Bestsellery Rock’N’Rolla: zestawienie ze stycznia 2019

    • Zabrzmij jak…
      John Mayer - instrumenty, efekty, wzmacniacze

      John Mayer - instrumenty, efekty, wzmacniacze

      Zabrzmij jak: Björn Gelotte

      Zabrzmij jak: Björn Gelotte

      Zabrzmij jak Tony Iommi! Jaki wybrać sprzęt?

      Zabrzmij jak Tony Iommi! Jaki wybrać sprzęt?

      Zabrzmij jak Joe Bonamassa

      Zabrzmij jak Joe Bonamassa

    • Sprzęt Mistrzów
      Gratka dla fanów i kolekcjonerów - gitara Eddiego Van Halena na aukcji!

      Gratka dla fanów i kolekcjonerów - gitara Eddiego Van Halena na aukcji!

      Przypominamy na czym grał Alexi Laiho

      Przypominamy na czym grał Alexi Laiho

      Tomasz "Orion" Wróblewski i jego zjawiskowy bas LTD Orion-5

      Tomasz "Orion" Wróblewski i jego zjawiskowy bas LTD Orion-5

      Gitary Eddiego Van Halena trafią na aukcję

      Gitary Eddiego Van Halena trafią na aukcję

  • Porady
    • Doktor Amp
      Attenuator - ograniczanie mocy wzmacniacza.

      Attenuator - ograniczanie mocy wzmacniacza.

      Zbuduj sam mały wzmacniacz cz.2

      Zbuduj sam mały wzmacniacz cz.2

      Dr Amp: Nutube. Lampowa technologia przyszłości?

      Dr Amp: Nutube. Lampowa technologia przyszłości?

      Dr AMP: Invisible Killswitch - projekt autorski

      Dr AMP: Invisible Killswitch - projekt autorski

    • Doktor G
      Geneza brzmienia: gdzie rodzi się dźwięk?

      Geneza brzmienia: gdzie rodzi się dźwięk?

      Renowacja starych sprzętów: prace tapicerskie

      Renowacja starych sprzętów: prace tapicerskie

      Końcowy montaż efektu overdrive - poradnik

      Końcowy montaż efektu overdrive - poradnik

      Jak czytać proste schematy?

      Jak czytać proste schematy?

    • DIY, czyli zrób to sam
      Zbuduj sam mały wzmacniacz cz.1

      Zbuduj sam mały wzmacniacz cz.1

      Luźne gniazdo jack w gitarze akustycznej i klasycznej? Prosta naprawa (wideo)

      Luźne gniazdo jack w gitarze akustycznej i klasycznej? Prosta naprawa (wideo)

      Dr Amp - Gdy brak starych części cz. 2

      Dr Amp - Gdy brak starych części cz. 2

      Jak wymieniać struny w akustyku?

      Jak wymieniać struny w akustyku?

    • Jak promować zespół
      Music Export Poland - program promocji polskiej muzyki za granicą

      Music Export Poland - program promocji polskiej muzyki za granicą

      Jak nazwać kapelę metalową?

      Jak nazwać kapelę metalową?

      Wrześniowa edycja DBZ Promuje Zespoły - jest zwycięzca!

      Wrześniowa edycja DBZ Promuje Zespoły - jest zwycięzca!

      Weź udział w akcji GARAŻ!

      Weź udział w akcji GARAŻ!

    • Porady sprzętowe
      Torpedo Captor X – przegląd możliwości i funkcji

      Torpedo Captor X – przegląd możliwości i funkcji

      Kupujemy pierwszą gitarę basową - poradnik

      Kupujemy pierwszą gitarę basową - poradnik

      Zagraj z Pilichowskim: "Waiting For" - gitara

      Zagraj z Pilichowskim: "Waiting For" - gitara

      Plexsound - skondensowana energia

      Plexsound - skondensowana energia

    • Porady muzyczne
      Pięć porad od Ronniego Wooda dla młodych muzyków

      Pięć porad od Ronniego Wooda dla młodych muzyków

      11 kroków do lepszego brzmienia gitary - poradnik

      11 kroków do lepszego brzmienia gitary - poradnik

      Gitarowe riffy, które musi poznać każdy początkujący gitarzysta - Top 15

      Gitarowe riffy, które musi poznać każdy początkujący gitarzysta - Top 15

      Wyjątkowa lekcja bluesa z Johnem Mayerem

      Wyjątkowa lekcja bluesa z Johnem Mayerem

  • Nauka gry
    • Warsztaty
      Gitarzysta Megadeth Kiko Loureiro pokazuje jak stworzyć gitarową solówkę

      Gitarzysta Megadeth Kiko Loureiro pokazuje jak stworzyć gitarową solówkę

      Używanie kciuka w akordach - lekcja z Blackstar Potential

      Używanie kciuka w akordach - lekcja z Blackstar Potential

      Gitarowe riffy, które musi poznać każdy początkujący gitarzysta - Top 15

      Gitarowe riffy, które musi poznać każdy początkujący gitarzysta - Top 15

      Rockowy tapping oburęczny - łatwa lekcja z serii Blackstar Potential

      Rockowy tapping oburęczny - łatwa lekcja z serii Blackstar Potential

    • Chwyty gitarowe
      G-dur - podstawowy akord gitarowy. Jak go zagrać?

      G-dur - podstawowy akord gitarowy. Jak go zagrać?

      Zagraj z Pilichowskim: "Waiting For" - bas

      Zagraj z Pilichowskim: "Waiting For" - bas

      Zagraj z Pilichowskim: "Waiting For" - gitara

      Zagraj z Pilichowskim: "Waiting For" - gitara

      Zagraj z Pilichowskim: „OLD FASHION SHOW” – gitara i bas

      Zagraj z Pilichowskim: „OLD FASHION SHOW” – gitara i bas

  • TopSpecial
    • Felietony
      Rammstein na celowniku rosyjskiej fabryki trolli

      Rammstein na celowniku rosyjskiej fabryki trolli

      Lanny Cordola apeluje o uwagę gitarowego świata - uratujmy te dzieci!

      Lanny Cordola apeluje o uwagę gitarowego świata - uratujmy te dzieci!

      Niekorzystny kontrakt płytowy? Van Morrison znalazł na to sposób

      Niekorzystny kontrakt płytowy? Van Morrison znalazł na to sposób

      Gitara elektryczna a basowa - jak wybrać na czym grać

      Gitara elektryczna a basowa - jak wybrać na czym grać

    • TopLegendy
      Muzycy Placebo wyprzedają swoje gitary na platformie Reverb

      Muzycy Placebo wyprzedają swoje gitary na platformie Reverb

      Steve Vai wspomina jak wyglądały nagrania sceny gitarowego pojedynku w filmie "Crossroads"

      Steve Vai wspomina jak wyglądały nagrania sceny gitarowego pojedynku w filmie "Crossroads"

      Led Zeppelin - pięć utworów, pięć historii

      Led Zeppelin - pięć utworów, pięć historii

      W oczekiwaniu na Kapitana Polskę w Dzień Niepodległości

      W oczekiwaniu na Kapitana Polskę w Dzień Niepodległości

    • TopSpecial-Zestawienia
      Pięć najlepszych solówek Prince'a

      Pięć najlepszych solówek Prince'a

      Polscy gitarzyści wybierają gitarowy przebój wszech czasów. Nie było łatwo!

      Polscy gitarzyści wybierają gitarowy przebój wszech czasów. Nie było łatwo!

      TopGuitar w 2021 roku - wielkie podsumowanie

      TopGuitar w 2021 roku - wielkie podsumowanie

      Piotr Bienkiewicz wygrał doroczną ankietę kwartalnika Twój Blues w kategorii Gitara Elektryczna

      Piotr Bienkiewicz wygrał doroczną ankietę kwartalnika Twój Blues w kategorii Gitara Elektryczna

    • TopVintage
      Gibson Jimi Hendrix Signature Stratocaster - najdziwniejszy pomysł w historii gitary?

      Gibson Jimi Hendrix Signature Stratocaster - najdziwniejszy pomysł w historii gitary?

      Fender Bassman - żywa legenda

      Fender Bassman - żywa legenda

      TopVintage: Fender Stratocaster i Yngwie Malmsteen

      TopVintage: Fender Stratocaster i Yngwie Malmsteen

      TopVintage: Ibanez JS1000

      TopVintage: Ibanez JS1000

  • Narzędzia
    • Słownik Gitarzysty
    • Transpozycja, czyli jak zmienić tonację dowolnego utworu?
    • Tuner Do Strojenia
    • Metronom
    • Wyszukiwarka Tabulatur
    • Generator Akordów
  • Firmy
    • Marki
    • Arcade Audio
    • FX Music
    • Konsbud-Audio
    • Lauda Audio
    • Riff
    • Sound Service
    • Yamaha
    • Zibi
  • Tygodnik
    • Redakcja
  • Follow
    • Facebook
    • Twitter
    • Youtube
    • Instagram
    • RSS
Doktor G: Jak dopalić wzmacniacz lampowy?
Home
Porady
Doktor G

Doktor G: Jak dopalić wzmacniacz lampowy?

11 marca 2011 Grzegorz Ufnal | TopGuitar 13332

Przeczytaj również

Marshall Origin - seria lampowych wzmacniaczy
Marshall Origin - seria lampowych wzmacniaczy
Jak czytać proste schematy?
Jak czytać proste schematy?

Lista gitarzystów stosujących dopalanie swoich lampowych wzmacniaczy jest tak długa, że łatwiej wymienić tych, którzy  tego nie robią! Skąd wziął się pomysł dopalania lampowców?

Wzmacniacz lampowy do gitary ma długą historię. Już w latach pięćdziesiątych, kiedy powstawały pierwsze znaczące konstrukcje wzmacniaczy do gitar, nie było rzecz jasna mowy o tym, aby dźwięk był przesterowany. Wzmacniacz lampowy miał wzmacniać czysty dźwięk gitary. Budowane w oparciu o lampy elektronowe bardzo proste konstrukcje posiadały często tylko jedno pokrętło – Volume, i niewielką moc rzędu kilku watów. Wystarczało to do zrównoważenia głośności małych akustycznych bandów, a nawet większych orkiestr.

Wraz z nastaniem ery rock’n’rolla wzmacniacz lampowy otrzymał nowe zadanie – grać głośniej! Pamiętajmy, że nie było wówczas idei nagłaśniania czegokolwiek na „przodach”, więc taki wzmacniacz na dużej arenie musiał naprawdę nieźle się napracować. The BEATLES swoimi VOX-ami często byli zmuszani do przebijania się przez głosy setek, a nawet tysięcy piszczących fanek. Wtedy to bardziej ekspresyjni gitarzyści zauważyli, że im głośniej grają wzmacniacze, tym dźwięk ich gitar bardziej się zniekształca, a charakter tego zniekształcenia daje się ciekawie wykorzystywać. Narodziła się nowa jakość – gitarowy przester, tutaj uzyskiwany jeszcze jedynie z lampowej końcówki mocy. Owo zniekształcenie dźwięku inspirowało coraz liczniejsze grono użytkowników gitary. Zauważyli oni też, że na przykład gitary Gibson z silniejszymi przetwornikami dają tego interesującego zniekształcenia więcej niż choćby gitary Fender mające przetworniki o niższym sygnale.

Jednakże rozkręcanie wzmacniaczy lampowych do ekstremalnych poziomów mocy skutkowało niekorzystnymi zmianami w charakterze dźwięku wynikającymi głównie z obniżającej się z każdą godziną użytkowania jakości lamp i głośników, w konsekwencji wpływającej na krótką żywotność wzmacniacza lampowego. No i robiło się nieznośnie głośno…

Zatem, jak zachować to, co interesujące, nie wykręcając gałki na maksa?

Z pomocą przyszli gitarzyści-konstruktorzy – Roger Mayer, Mike Matthews i Michael Laiacona.

Idea okazała się genialnie prosta. Trzeba było zwiększyć poziom sygnału gitary lub części jego pasma, zanim dotrze do wzmacniacza lampowego. Właśnie w tym celu już w latach 60. powstały pierwsze efekty typu booster realizowane na szeroko wówczas stosowanych tranzystorach germanowych. Podłączenie boostera zaowocowało efektem przesterowania pierwszego stopnia wzmacniacza – preampu.

Można było także sprawić, aby dźwięk miał podobny, zniekształcony charakter jeszcze przed wzmacniaczem, czyli zadbać o charakterystyczne obcięcie sinusoidy, które uzyskano poprzez duże wzmocnienie sygnału w połączonej parze tranzystorów germanowych. Taki układ o dużym wzmocnieniu przy zasilaniu 9 V nie był w stanie przenieść sygnału w czystej postaci i w konsekwencji obcinał wierzchołki amplitudy. Tak powstały pierwsze efekty typu fuzz odpowiedzialne za brzmienie uwielbiane i pożądane do dziś.

Naturalną koleją rzeczy była chęć zwiększenia ilości przesterowania. Amplitudę trzeba było obciąć jeszcze bardziej. Dokonano tego za pomocą tak zwanej obcinaczki diodowej domontowanej do boostera lub fuzza. W ten sposób światło dzienne ujrzały pierwsze efekty, które dały początek kostkom overdrive oraz distortion.

Obecnie konstrukcje wzmacniaczy lampowych pozwalają na uzyskanie bardzo głębokich przesterowań bez konieczności stosowania zewnętrznych boosterów czy fuzzów, kiedyś było to bardzo trudne. Dlaczego więc mimo to tak wielu gitarzystów wciąż stosuje małe kostki pod nogę, wpinając je przed pierwszy stopień swoich lampowych wzmacniaczy? Wszyscy oni zgodnie twierdzą, że przy odpowiednim zastosowaniu tranzystorowego preampu (typu np. booster, overdrive, distortion itp.) dźwięk zyskuje na jakości, staje się „grubszy”, a podczas solówek bardziej wyrazisty. Niejednokrotnie zauważyłeś pewnie, że ciężkie riffy grane na high-gainowych wzmacniaczach typu Mesa DR brzmią super, a solówkom granym na tych samych ustawieniach jakby czegoś brakowało. To jest właśnie jeden z powodów, dla których warto dopalić wzmacniacz lampowy.

Co daje dopalanie wzmacniacza lampowego?

Lampa ze swej natury posiada zdolność do lepszego wzmacniania parzystych harmonicznych (składowych dźwięku), a szczególnie drugiej harmonicznej, która dla ucha ludzkiego jako konsonansowa jest bardzo przyjemnie postrzegana. Tranzystor przejawia cechę odwrotną, lepiej mu z nieparzystymi.

Dużo parzystych harmonicznych znajduje się w dźwięku „generowanym” za pomocą kwartowokwintowych gitarowych riffów, natomiast mniej ich w pojedynczych dźwiękach solowych, stąd też na lampie riffy brzmią potężniej. Te dwa elementy, czyli parzyste i nieparzyste harmoniczne, potrafią się dopełniać właśnie poprzez „dopalanie” lampy tranzystorem. Poza tym większy poziom sygnału podawanego do lampy zmusza ją do większej saturacji, co w konsekwencji daje „grubszy” dźwięk.

Czym dopalać wzmacniacz lampowy?

Z grubsza możemy wyróżnić cztery najpopularniejsze
kategorie kostek dopalających:

1. BOOSTER
Jego użycie skutkuje brzmieniem neutralnie przesterowanej lampy. Efekty tego typu pozbawione są wszelkich regulacji typu Tone. Mamy do dyspozycji jedną gałkę do regulacji wzmocnienia. Nie posiadają też tzw. obcinaczki diodowej. Niekiedy dobudowane wewnątrz układy filtrów RC pozwalają na podbijanie wybranych fragmentów pasma jak np. treble booster. Booster zapoczątkował rozwój elektroniki aktywnej. Z założenia efekt ten powinien przenosić wzmocniony sygnał w czystej postaci.

2. FUZZ
Znany ze swego surowego charakteru brzmienia. Jeżeli zależy nam na pierwotnym, vintage’owym brzmieniu gitary, powinniśmy sięgnąć po któryś z efektów z tranzystorami germanowymi.
Dołożenie do fuzza obcinaczki diodowej zaowocowało nasyceniem dźwięku dodatkowymi harmonicznymi, stąd była już prosta droga do efektów typu overdrive.

3. OVERDRIVE
Wielu gitarzystów nie było zadowolonych ze swoich wciąż bzyczących fuzzów. Krokiem naprzód była najliczniejsza dziś grupa efektów, których protoplastą był kultowy Ibanez TS 808. Ten efekt przeszedł niezliczoną ilość modyfikacji.
Brzmienie overdrive’ów posiada bardziej zaokrągloną górę i charakteryzuje się zdecydowanie mniejszym „bzykiem”. Z założenia mają one jak najbardziej zbliżyć się swoim charakterem do lampy. Między efektami overdrive a distortion jest bardzo cienka granica. Generalnie te drugie oferują większy gain i większy poziom przesterowania. Na szczególną uwagę zasługują nowsze konstrukcje overdrive’ów, takie jak Xotic BB, Fulltone OCD, T-Rex Michael Angelo czy Fulltone GT-500.

4. DISTORTION
Drapieżność fuzza połączona z okrągłością overdrive’u. Efekty distortion dysponują z reguły największym gainem. Rozwój muzyki metalowej zaowocował bardzo ciekawymi konstrukcjami małych stompboxów, wśród których prawdziwą rewelacją ostatnich lat jest MXR Fullbore Metal – urządzenie o znakomicie rozbudowanej korekcji. Stare konstrukcje distortionów, jak Pro Co RAT czy DS-1, to dzisiaj pewnego rodzaju idiom dźwiękowy, który sprawia, że nadal cieszą się ogromnym uznaniem. I to właśnie one znakomicie sprawdzają się jako dopalacze. Wszelkie kostki do ciężkiego grania w tej roli nie spisują się zbyt dobrze. Amplituda sygnału ulega w nich znacznemu obcięciu. Dodatkowo sygnał jest też poddawany dużej korekcji. Dla naszych potrzeb są to zabiegi mało użyteczne. Urządzenia tego typu posiadają zbyt małą możliwość kontroli dźwięku bez obcinania amplitudy. Taka ich natura.

Wzmacniacz lampowy a stara bateria

Być może zauważyłeś, że kiedy bateria jest częściowo rozładowana, twoja kostka przesterowująca działa jakby lepiej. Otóż ten paradoks polega na tym, że bateria, dając niższe napięcie zasilania, powoduje wcześniejsze obcinanie wierzchołków amplitudy, czyli tzw. clipping. Istnieją nawet modyfikacje pozwalające na symulowanie efektu rozładowanej baterii. Trzeba pamiętać, że stara bateria może być dobra dla przesterów. Dla efektów typu delay i chorus potrzebne jest właściwe zasilanie.

Alternatywy dla przesterów

Znakomitymi dopalaczami mogą okazać się również wszelkiego rodzaju aktywne equalizery. Mogą one podbijać różne zakresów częstotliwości, na ogół do +12 dB lub +15 dB. Dodatkowo posiadają też wzmocnienie całości sygnału. Pozwalają zatem na bardzo kreatywne kształtowanie brzmienia.

Możemy przyjąć, że każde urządzenie wzmacniające sygnał o przynajmniej 3 dB będzie skutecznym dopalaczem. Dla orientacji:
• +3 dB – sygnał wzmocniony dwukrotnie
• +6 dB – sygnał wzmocniony czterokrotnie
• +12 dB – sygnał wzmocniony szesnastokrotnie
• +15 dB – sygnał wzmocniony trzydziestokrotnie
• +20 dB – sygnał wzmocniony stukrotnie

Wszelka elektronika aktywna montowana w gitarze, odpowiednio wzmacniając sygnał, dopali nam również lampę. Pasywne przetworniki typu humbucker posiadają sygnał wyjściowy na poziomie do 500 mV, natomiast aktywne – np. EMG – sygnał do 2000 mV, czyli o 6 dB wyższy. Z pewnością jest to główna ich z zalet, dzięki czemu aktywne pickupy zyskały uznanie wśród gitarzystów metalowych.

Dla przykładu Kerry King w zasadzie nie stosuje kostek i można by pomyśleć, że nie dopala sygnowanego swoim nazwiskiem Marshalla JCM 800. Otóż nic bardziej mylnego! Kerry King używa w swoich gitarach aktywnych pickupów EMG z zamontowanym dwudziestodecybelowym boosterem!

Takie rozwiązanie stosowała w czasach rozkwitu thrash metalu firma Jackson, która w wielu modelach montowała specjalny gain booster, właśnie z myślą, aby podbijając sygnał gitary, wycisnąć więcej z lampowych wzmacniaczy. Był to czas, kiedy dynamicznie rozwijały się wszelkie konstrukcje mające na celu zwiększenie i poprawienie jakości przesterów.

Odkręcanie gałek na maksa wcale nie oznacza więcej!

Zbytnie podbicie sygnału przed pierwszym stopniem wzmacniacza owocuje znacznym zwiększeniem szumów i pojawianiem się sprzężeń zwrotnych. Dźwięk staje się niemożliwy do kontrolowania i zamiast „mięsa” mamy szum, bzyk oraz gwizdy. Wskazane jest umiarkowanie w ustawieniach zarówno efektu, jak i wzmacniacza.

Przykłady gitarzystów używających efektów dopalających, czyli kto i czym?

  • Jimi Hendrix – m.in. Roger Mayer Fuzz
  • Stevie Ray Vaughan – Ibanez TS-9, TS 808
  • John Scofield – Pro Co RAT Distortion
  • Joe Satriani – BOSS DS1, ostatnio VOX Satchurator
  • Andy Timmons – Xotic BB Preamp
  • Steve Vai – MXR Distortion, Boss Super Overdrive
  • Mark Tremonti – T-Rex Michael Angelo Batio Overdrive Guitar Pedal
  • Brian May – miłośnik wszelkich treble boosterów
  • John Frusciante – BOSS DS1, DS2, Electro-Harmonix Big Muff Pi
  • Zakk Wylde – MXR ZW-44 Wylde Overdrive Pedal
  • Dimebag Darrell – MXR ZW-44 Wylde Overdrive Pedal

Czy można dopalić tranzystor?

Rzecz jasna nikt nam tego nie zabrania. Jak najbardziej zachęcam do eksperymentów, lecz szybko odkryjemy, że z tranzystorem jest inaczej – niestety gorzej. Wynika to z faktu, że tranzystor nie najlepiej znosi przesterowanie, czyli stan, kiedy zadana wartość amplitudy wyjściowej jest większa od możliwości układu wzmacniającego. Zmiany, jakie zachodzą w dźwięku, postrzegamy na ucho jako niezbyt przyjemne.

Nie oznacza to, że za pomocą odpowiednio skonfigurowanych stopni wzmacniających nie da się wykreować dobrego jakościowo tranzystorowego przesteru. Wielu gitarzystów stosuje szeregowo kostki, dopalając je nawzajem. Rzecz jasna jest to dopalanie innego rodzaju. Opierając się o tranzystory, należy zdecydowanie unikać przesterowania w stopniach mocy! Jest to sytuacja odwrotna do lampowych konstrukcji, gdzie znaczna część charakteru dźwięku pochodzi właśnie z końcówki.

Ciekawym przykładem jest gra Dimebaga Darrella, który swoje studyjne brzmienie na każdej z wydanych płyt zawdzięczał w pełni tranzystorowym wzmacniaczom Randall. Brzmienie uzyskiwał, stosując różne techniki np. mikrofonowania i korekcji dwóch niezależnych wzmacniaczy. Dopiero pod koniec swej, niestety, krótkiej kariery odnalazł nowe brzmienie w lampowych konstrukcjach firmy Krank.

Jak dopalić wzmacniacz lampowy? Podsumowanie

Lista urządzeń mogących posłużyć jako dopalacze jest ogromna. Należy raczej unikać kostek z dużym przesterem, pamiętając, że ostateczne przesterowanie ma nastąpić na lampie. Przy kostkach z obcinaczką diodową (a więc typach overdrive i distortion) możliwe jest dodatkowo uzyskanie większego pozornego sustainu.

Wszystko jest rzecz jasna sprawą umowną i ostatecznie decyduje nasze ucho i wyczucie estetyki. Muzyka jest dziedziną, gdzie aby odnaleźć właściwy środek ekspresji, zmuszeni jesteśmy do ciągłych poszukiwań, również sprzętowych. Nawet najgorsze tranzystorowe urządzenia w rękach artysty znajdą zupełnie nowe oblicze i jakość. Kto powiedział, że ordynarny bzyk nie może być kreatywny? Lampowe konstrukcje chętnie poddają się eksperymentom z dopalaniem, do czego gorąco wszystkich zachęcam.

Uwaga!

Pamiętajmy tylko o zdrowym umiarze i rozsądku, by zamiast dopalić czegoś nie spalić!

Artykuł, obejmujący trzy odcinki porad, ukazał się w numerach lipcowym, sierpniowym i wrześniowym TopGuitar w 2010 roku.

 

  • Tags
  • Doktor G
  • lampa
  • lampowy

Udostępnij:

Facebook Twitter LinkedIn Pinterest
Next article Warwick Infinity NT 5
Previous article Łukasz Lach – frontman L.STADT

Grzegorz Ufnal | TopGuitar

Gitarzysta, lutnik, śpiewak, elektronik. Ukończył Akademię Muzyczną w Bydgoszczy. Razem ze swoim ojcem wytwarza gitary w firmie Ufnal Guitars.

INNE

Pięć porad od Ronniego Wooda dla młodych muzyków Porady
21 kwietnia 2022

Pięć porad od Ronniego Wooda dla młodych muzyków

11 kroków do lepszego brzmienia gitary - poradnik Porady
8 stycznia 2022

11 kroków do lepszego brzmienia gitary - poradnik

Wymiana strun w gitarze akustycznej z firmą Takamine (wideo) Porady
30 lipca 2021

Wymiana strun w gitarze akustycznej z firmą Takamine (wideo)

Gitarowe riffy, które musi poznać każdy początkujący gitarzysta - Top 15 Porady
14 czerwca 2021

Gitarowe riffy, które musi poznać każdy początkujący gitarzysta - Top 15

Torpedo Captor X – przegląd możliwości i funkcji Porady
26 kwietnia 2021

Torpedo Captor X – przegląd możliwości i funkcji

Wyjątkowa lekcja bluesa z Johnem Mayerem Porady
28 grudnia 2020

Wyjątkowa lekcja bluesa z Johnem Mayerem

Kupujemy pierwszą gitarę basową - poradnik Porady
3 września 2020

Kupujemy pierwszą gitarę basową - poradnik

Attenuator - ograniczanie mocy wzmacniacza. Doktor Amp
1 lipca 2020

Attenuator - ograniczanie mocy wzmacniacza.

Jak pokonać stres na scenie? 5 kroków do opanowania tremy Porady
26 maja 2020

Jak pokonać stres na scenie? 5 kroków do opanowania tremy

Facebook Comments

Bądź z nami w kontakcie
Najnowsze artykuły
30 czerwca 20:44
Imprezy

Został tydzień do warszawskiego koncertu Five Finger Death Punch

30 czerwca 17:55
Testy

Arrow ST 211 Snow White oraz Arrow LP 22 – gitary na dobry początek

30 czerwca 13:00
Newsy

Gustavo Guerra gra „Isn’t She Lovely” na Takamine P3FCN

29 czerwca 15:24
Newsy

Lari Basilio zapowiada drugą solową płytę pięknym utworem „Your Love”

29 czerwca 11:27
Newsy

ESP Guitars planuje kolejne wydarzenie online

29 czerwca 9:14
Newsy

Guns N’ Roses dali „rozczarowujący” występ. Według fanów zawiódł przede wszystkim Axl Rose

28 czerwca 20:22
Imprezy

Zespół The Dead Daisies wystąpi w Krakowie już 9 lipca. Warto zobaczyć ich na żywo

28 czerwca 18:17
Newsy

Wzmacniacze Line 6 Catalyst z nagrodą „Best in Show”

28 czerwca 14:50
Newsy

Mark Holcomb opowiada o swojej gitarze PRS

28 czerwca 10:27
Artyści

Rafał Sarnecki: „Dla mnie zawsze cenniejsze było posiadanie własnego stałego zespołu niż zapraszanie gwiazd”

27 czerwca 21:24
Po godzinach

Black metal obnażony – bez przesterów brzmi jak… surf rock

27 czerwca 14:21
Newsy

Tony Dolan ambasadorem Orange Amplification

27 czerwca 9:56
Artyści

Joe Bonamassa: „Prawda jest taka, że nienawidzę tego, jak gram na gitarze”

27 czerwca 8:54
Muzyka

Jesus Chrysler Suicide „Rexpublica Lunatica” – recenzja płyty

26 czerwca 19:44
Tygodnik

Tygodnik 25/2022 (205)

Losowe artykuły
Steve Lukather – wywiad z gitarzystą Toto

Steve Lukather – wywiad z gitarzystą Toto

School of Metal Clinic Tour 2015 – relacja

School of Metal Clinic Tour 2015 – relacja

Albert Kokoszewski – wywiad z gitarzystą Riffertone

Albert Kokoszewski – wywiad z gitarzystą Riffertone

Robert Brylewski i Tomasz Świtalski – wywiad z muzykami Kryzysu

Robert Brylewski i Tomasz Świtalski – wywiad z muzykami Kryzysu

Paweł Pańta – wywiad

Paweł Pańta – wywiad

Włodzimierz Pawlik (Włodek Pawlik) - wywiad

Włodzimierz Pawlik (Włodek Pawlik) - wywiad

Warwick Streamer LX 4 Nirvana Black OFC – test gitary basowej  z wyróżnieniem „Sprzęt na Topie”

Warwick Streamer LX 4 Nirvana Black OFC – test gitary basowej z wyróżnieniem „Sprzęt na Topie”

Tanglewood TUJ5 – test ukulele

Tanglewood TUJ5 – test ukulele

Tech 21 VT Bass 500 & B112 VT – test wzmacniacza basowego z wyróżnieniem „Sprzęt na Topie”

Tech 21 VT Bass 500 & B112 VT – test wzmacniacza basowego z wyróżnieniem „Sprzęt na Topie”

RockTuner CT20 – mini-test stroika gitarowego

RockTuner CT20 – mini-test stroika gitarowego

RockBoard Club Flight Case & Club Gig Bag – mini-test pedalboardów

RockBoard Club Flight Case & Club Gig Bag – mini-test pedalboardów

Resident Audio M8 – test monitorów studyjnych

Resident Audio M8 – test monitorów studyjnych

Lag T500DCE – test gitary elektroakustycznej

Lag T500DCE – test gitary elektroakustycznej

DigiTech Luxe Detune – test efektu gitarowego  z wyróżnieniem „Sprzęt na Topie”

DigiTech Luxe Detune – test efektu gitarowego z wyróżnieniem „Sprzęt na Topie”

Cort Sunset NY – test gitary elektroklasycznej

Cort Sunset NY – test gitary elektroklasycznej

Marshall Major II – mini-test słuchawek nausznych

Marshall Major II – mini-test słuchawek nausznych

Framus Legacy Series Grand Auditorium Cutaway i Dreadnought Cutaway - test gitar elektroakustycznych

Framus Legacy Series Grand Auditorium Cutaway i Dreadnought Cutaway - test gitar elektroakustycznych

Martin DRSGT - test gitary elektroakustycznej

Martin DRSGT - test gitary elektroakustycznej

  • Kontakt
  • Redakcja
  • Polityka prywatności
  • Back to top
© TopGuitar - Magazyn Muzyków 2005-2021. All rights reserved.
Wydawca International MUSIC Press